Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb)

De nieuwe Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) moet zorgen voor een betere bouwkwaliteit tegen lagere kosten. Een belangrijke en ingrijpende wijziging is dat bouwers meer verantwoordelijkheid krijgen. Ook zal de kwaliteitsborging van bouwwerken verricht gaan worden door private partijen (de kwaliteitsborger) in plaats van gemeenten nu. Daarom wordt regelmatig de term ‘private kwaliteitsborging’ genoemd als men eigenlijk de Wkb bedoelt.

Private kwaliteitsborging bouw

Onder de Wkb verschuift de technische kwaliteitsborging van gemeenten naar private partijen, de zogenaamde private kwaliteitsborging bouw. Deze private kwaliteitsborging bouw zal ten dele worden uitgevoerd door private kwaliteitsborgers. De complete plantoetsing (algemene bouwkunde, brandveiligheid, constructieve veiligheid, bouwfysisch en installaties) en het toezicht op de bouwplaats zal door deze kwaliteitsborgers worden gedaan.

De ruimtelijke toets (onder andere bestemmingsplan, milieu, welstand en Ruimtelijke Ordening) zal in de toekomst gewoon door Bouw- en woningtoezicht van gemeenten worden gedaan. Dit blijft dus door gemeenten uitgevoerd worden. Ook gaan gemeenten controleren of de kwaliteitsborgers die zijn aangesteld wel (juist) gecertificeerd zijn om de private kwaliteitsborging bouw te mogen doen.

Kan ik je helpen?

Wil je meer informatie over de Wet kwaliteitsborging voor het Bouwen of wat ZiN Kwaliteitsborging voor je kan betekenen? Of wil je direct een offerte ontvangen voor een proefproject Wkb? Neem dan gerust contact op. Ik help je graag!

Ferry Kreeuseler: 0622987272

ferry@zinkb.nl

Kwaliteit in de bouw

‘Den Haag’ is al bijna 20 jaar bezig de kwaliteit in de bouw te verbeteren. Hier moet de Wkb voor gaan zorgen. Maar is die betere kwaliteit in de bouw dan wel nodig? De kwaliteit van bouwwerken in Nederland is van hoge kwaliteit maar tegelijkertijd zijn er kansen om de kwaliteit in de bouw verhogen tegen lagere kosten. Dit wordt duidelijk als de faalkosten in de bouw beter worden bekeken. Op dit moment worden de faalkosten op 10% van de omzet van bouwers geschat. Bij een totale omzet van ruim 76 miljard euro van bouwers in 2019 is direct duidelijk dat er veel te halen valt. In de eerste instantie voor bouwers zelf maar uiteindelijk (door marktwerking) voor iedereen.

Hoe werkt de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen?

“Een goede zaak die kwaliteitsverbetering; maar hoe werkt de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen precies?” De nieuwe situatie wordt een samenspel tussen opdrachtgever, gemeenten, instrumentaanbieder, kwaliteitsborger en toelatingscommissie.

Op die manier kan de markt zelf bepalen op welke manier de kwaliteitsborging moet worden gedaan. Vanzelfsprekend onder strikte voorwaarden van een door de overheid ingestelde commissie die bepaald of deze voorwaarden streng genoeg zijn. Het gaat als volgt in zijn werk.

wet kwaliteitsborging voor het bouwen (wkb) stroomschema

Opdrachtgever (vergunninghouder)
De opdrachtgever is de partij die opdracht geeft voor het te bouwen bouwwerk. Vaak heeft de opdrachtgever ook de vergunning voor het te bouwen bouwwerk en wordt daarom ook vaak de vergunninghouder genoemd).

De opdrachtgever (of vergunningverlener) kan zowel een publieke als een private partij zijn en is verantwoordelijk voor:

  • Het aanvragen van de vergunning bij het bevoegde gezag (meestal de gemeente)
  • Het aanstellen van de bouwer
  • Het kiezen van een juist instrument voor het borgen van de kwaliteit
  • Het aanstellen van de private kwaliteitsborger
  • Het kiezen van een instrument en het aanstellen van de private kwaliteitsborger kan eventueel ook door de bouwer worden gedaan.

Bouwer
De bouwende partij moet in de nieuwe situatie meer rekening houden met het bewijzen dat de kwaliteit van het bouwwerk voldoet aan alle eisen die zijn gesteld vanuit het Bouwbesluit. Bij de oplevering overhandigt de bouwer het zogenaamde ‘as built dossier’ aan de gemeente en het consumentendossier aan de eigenaar.

Gemeenten
Hoewel er taken bij gemeenten verdwijnen blijven gemeenten verantwoordelijk voor de ruimtelijke toetsing (bestemmingsplan, milieu, welstand en Ruimtelijke Ordening). Voor aanvang bouw wordt dit gemeld bij de gemeente en bij ‘gereed melding’. Tevens wordt het bouwdossier (zgn ‘as-built dossier’) aan de gemeente overhandigd. Alleen daarna kan het bouwwerk in gebruik worden genomen.

Kwaliteitsborger
De kwaliteitsborger is een private partij die de kwaliteitsborging volgens de in het instrument voorgeschreven werkwijze uitvoert voor en tijdens de bouw en bij de oplevering. Bij oplevering verklaart de kwaliteitsborger dat het bouwwerk voldoet aan de technische voorschriften van het Bouwbesluit. Op basis van deze verklaring kan het bouwwerk gereed worden gemeld bij de gemeente en in gebruik worden genomen.

ZiN Kwaliteitsborging is gecertificeerd voor meerdere instrumenten. Uniek in de wereld van private kwaliteitsborging!

De toelatingsorganisatie
De toelatingsorganisatie is een zelfstandig bestuursorgaan opgericht door de overheid. Het heeft als doel de instrumenten die worden ingebracht door marktpartijen te keuren. Alleen goedgekeurde instrumenten kunnen worden gebruikt voor kwaliteitsborging.

Nieuwe instrumenten worden opgenomen in een database. Ook worden de kwaliteitsborgers die gebruik mogen maken van bepaalde instrumenten hierin opgenomen. Steekproefsgewijs zal ook de toelatingsorganisatie tijdens de bouw toezien op de correcte naleving en gebruik van het instrument.

Waarom is de Wet kwaliteitsborging nodig?

Waarom is Wet kwaliteitsborging precies nodig? Hét antwoord hierop is: “De kwaliteit van bouwwerken in Nederland vergroten tegen lagere kosten.” ZiN is ervan overtuigd dat dit met de gaat lukken.

Dat komt omdat er met de nieuwe wet een betere stimulans is om kwalitatief beter te bouwen. Doordat kwaliteitsborgers eerder in het bouwproces worden betrokken zullen mogelijke risico’s eerder in beeld komen. Hierdoor kunnen deze risico’s beter worden beperkt en zullen faalkosten dalen. Ook krijgt de bouwer grotere verantwoordelijkheid (ook na oplevering). Ook hierdoor ontstaat er een grotere prikkel om kwalitatief beter te bouwen.

Anderzijds is het voor marktpartijen onder Wkb mogelijk om slimme toepassingen te bedenken om de kwaliteit beter te kunnen borgen tegen lagere kosten (natuurlijk mits goedgekeurd door de toelatingsorganisatie). Dat kan zijn door gebruik van certificeringen van anderen of door een andere slimmere werkwijzen. Ook is het veel makkelijker om nieuwe technologieën toe te passen (bijvoorbeeld VR technologie bij toezicht op de bouwplaats).

Beide zaken zorgen voor een betere kwaliteit tegen lagere kosten. Dat heeft ZiN zeggen wij!

Wanneer gaat de Wet kwaliteitsborging in?

De Wet kwaliteitsborging gaat in per 1 januari 2024. Het zal een enorme mijlpaal zijn want de wet is dan meer dan 20 jaar in ontwikkeling. Vanaf 1 januari 2024 geldt de Wkb voor alle bouwwerken in gevolgklasse 1. Naar verwachting zullen de gevolgklassen 2 en 3 volgen in 2025 en 2026.

Wat verandert er?

De Wet kwaliteitsborging gaat voor grote veranderingen zorgen. Iedereen die betrokken is bij bouwactiviteiten krijgt ermee te maken. Hier nog een keer de belangrijkste veranderingen op een rij:

  • Het bouwtoezicht verschuift van gemeenten naar de private sector (kwaliteitsborgers).
  • Kwaliteitsborgers worden eerder betrokken bij bouwprojecten zodat risico’s eerder in kaart worden gebracht en kunnen worden voorkomen.
  • Het bouwwerk kan zonder goedkeuring van de kwaliteitsborger niet worden gereed gemeld en kan daarmee niet in gebruik worden genomen.
  • De markt kan zelf zorgen voor een kwaliteitsborgingssystematiek (instrumenten), onder toezicht van de overheid. Op die manier kunnen er innovatieve werkwijzen en technologieën worden ingezet.
  • Bouwers krijgen meer verantwoordelijkheid. Ook na oplevering blijft de bouwer verantwoordelijk voor het bouwwerk dat hij heeft gebouwd.

In de eerste instantie geldt dit alleen voor gebouwen die vallen in gevolgklasse 1. Later volgen de gevolgklassen 2 en 3.

Dit zijn de gevolgen voor gemeenten

De gevolgen voor gemeenten door invoering van de Wet kwaliteitsborging zijn aanzienlijk. De wet heeft niet alleen grote financiële gevolgen. Het heeft ook aanzienlijke gevolgen voor de formatie. ZiN geeft workshops speciaal voor gemeenten zodat zij zich goed kunnen voorbereiden op de aanstaande veranderingen.

Hierbij alvast een korte impressie van wat de gevolgen zijn als de wet werking treedt.

Kleinere formatie

Per gemeente zijn de gevolgen voor de formatie erg verschillend. Met name het aandeel woningbouw(gevolgklasse 1) in de gemeente zegt veel over het effect op de formatie.

Veel gemeenten hebben rekening gehouden met de nieuwe wet en hebben een flexibele schil in de formatie aangebracht. Ook wordt er soms ‘geschoven’ met de werkvoorraad zodat men op korte termijn met minder mensen uit de voeten kan, en op lange termijn met iets meer.

Kan ik je helpen?

Wil je meer informatie over de Wet kwaliteitsborging voor het Bouwen of wat ZiN Kwaliteitsborging voor je kan betekenen? Of wil je direct een offerte ontvangen voor een proefproject Wkb? Neem dan gerust contact op. Ik help je graag!

Ferry Kreeuseler: 0622987272

ferry@zinkb.nl

Hoe dan ook zal de wet op de langere termijn zorgen voor een kleinere formatie. Inschattingen lopen uiteen van 15% minder toetsing tot 45% minder toezicht (gevolgklasse 1). Als ook gevolgklassen 2 en 3 door private partijen geborgd gaat worden lopen deze ramingen op van 30% (toetsing) en 75% (toezicht).

Eventueel neemt ZiN professionals van gemeenten in eigen dienst. Lees hier meer.

Lagere leges

Het is duidelijk dat de bouwleges moeten gaan dalen. Onduidelijk is nog in welke mate dit gaat gebeuren. Gemeenten zijn hiervoor deels zelf verantwoordelijk. Wel wordt de vrijheid die gemeenten op dit moment daarover hebben aan banden gelegd. Op dit moment is de verwachting dat leges met 30%-35% zullen gaan dalen.

Werkprocessen veranderen drastisch

De technische toetsing en een belangrijk deel van het bouwtoezicht (gevolgklasse 1) worden niet meer gedaan door gemeenten en moeten uit het bestaande proces worden gehaald. Daarnaast komen er extra taken bij. Zo moet voordat een vergunning wordt afgegeven gecontroleerd worden of de kwaliteitsborger gecertificeerd is en of de toegepaste werkmethode (instrument) geschikt is. Als laatste moet het as built dossier van de opdrachtgever in ontvangst worden genomen en opgeslagen worden.

Ook blijven er taken bij gemeenten liggen die in de huidige situatie tijdens reguliere werkzaamheden ‘meegenomen’ kunnen worden. In de nieuwe situatie zal dit apart in de organisatie ingeregeld moeten gaan worden. Denk hierbij bijvoorbeeld aan:

  • Controle op veiligheid in omgeving van de bouwplaats
  • Registraties BAG en WOZ
  • Monumentenzorg

De mate van effect op de organisatie is afhankelijk van hoe dit op dit moment in de organisatie is georganiseerd.

In de overgangsfase:

  • Verwachte toename informatieverstrekking; Bedrijven en burgers zullen in de beginfase meer behoefte hebben aan overleg; met name omdat men niet zeker is over de nieuwe manier van werken. Afhankelijk van uw gemeentelijke organisatie nu kan het zijn dat er zelfs extra medewerkers aangetrokken moeten worden om deze stroom goed te kunnen verwerken.
  • Extra toezicht en handhaving; In de eerste periode zal er juist extra toezicht en handhaving nodig zijn. Dit komt omdat de regelgeving voor iedereen nieuw is, partijen moeten wennen aan de nieuwe werkwijze. Ook zullen er partijen zijn die de ‘randen’ van de nieuwe regelgeving zullen gaan opzoeken. Dat maakt de urgentie van toezicht en handhaving in de eerste periode nog groter.

Wist je dat:

  • ZiN geeft Workshops Wkb voor gemeenten. Hierin worden alle facetten van Wkb en de gevolgen van deze wet behandeld. Lees hier meer.
  • Vanaf 1 januari 2020 moet 10% van de vergunningsaanvragen onder gevolgklasse 1 uitgevoerd worden in een pilot. Minister Ollongren en de VNG hebben dat afgesproken in een bestuursakkoord. Vanaf januari 2024 treedt Wkb in werking. Dan moet de gehele gemeentelijke organisatie ingericht op de nieuwe wet. Wacht niet langer en neem contact op met ZiN.
  • ZiN Kwaliteitsborging is opgericht voor de begeleiding van gemeenten, professionals en de private sector in de transitie van Bouw- en woningtoezicht naar private kwaliteitsborging. Op dit moment werkt ZiN met ruim 50 professionals in heel Nederland om daar gestalte aan te geven.

Dit zijn de gevolgen voor professionals

Wat verandert er voor u als professional door de Wet kwaliteitsborging? De gevolgen voor professionals in dienst van gemeenten verandert door invoering van de wet kwaliteitsborging aanzienlijk. De wet heeft gevolgen voor de inhoud en de hoeveelheid van de werkzaamheden. Het leidt zelfs tot minder banen in ‘gemeenteland’. Tegelijkertijd zullen er veel banen bij komen bij private kwaliteitsborging (meer dan 600 fte!).

Kan ik je helpen?

Wil je meer informatie over de Wet kwaliteitsborging voor het Bouwen of wat ZiN Kwaliteitsborging voor je kan betekenen? Of wil je direct een offerte ontvangen voor een proefproject Wkb? Neem dan gerust contact op. Ik help je graag!

Ferry Kreeuseler: 0622987272

ferry@zinkb.nl

Hierbij een korte impressie van wat de gevolgen zijn voor u als de wet in werking treedt.

‘Nieuwbouw’ en ‘bestaande bouw’; de werkinhoud verandert drastisch

Als Wkb volledig is doorgevoerd verdwijnen taken van de casemanager/plantoetser en die van toezichthouder bouw. Uit deze functies verdwijnen de technische toetsing en het technisch toezicht. Beide taken worden ondergebracht bij de kwaliteitsborger.

FUNCTIEIMPACT
VergunningverlenerRol wordt gesplitst;Bouwbesluittoetsing gaat naar de kwaliteitsborgerOverige toetsingen blijven bij gemeentenCasemanager rol blijft in uitgeklede versie bestaan
ToezichthouderToezichthouder functie splitst in 2 rollen:Toezicht bestaande bouw, veiligheid, handhaving en bouw gevolgklasse 2 en 3 blijft bij gemeenteToezicht nieuwbouw gevolgklasse 1 verschuift naar de kwaliteitsborger. Separaat kunnen gemeenten naar eigen inzichttoezicht blijven houden.

Voor gemeentelijke toezichthouders kan het twee kanten op. Grofweg is deze groep onder te verdelen in twee typen. De ambtenaren die zich voornamelijk bezig houden met nieuwbouw (de bouwers) en ambtenaren die zich voornamelijk bezig houden met bestaande bouw (de handhavers).

De ‘bouwers’ zullen bij gemeenten onder de nieuwe regelgeving een belangrijke drijfveer in hun vak gaan missen. De ‘handhavers’ onder diezelfde professionals zullen bij gemeenten juist meer krijgen van de werkzaamheden die zij juist zo leuk vinden.

De professionals die de technische toetsing en toezicht zullen gaan missen doen er daarom goed aan om zich te oriënteren op de arbeidsmarkt. De werkzaamheden die zij juist zo leuk vinden gaan naar de private kwaliteitsborger. Bovendien hebben private kwaliteitsborgers deze mensen keihard nodig.

Wordt opgeleid tot gecertificeerde private kwaliteitsborger

Alle professionals in dienst bij of met een opdracht via ZiN worden begeleid naar de rol van private kwaliteitsborger. De eerste professionals zijn gestart met bijscholing Wkb. Wil je hier ook van op de hoogte blijven? Schrijf je hier in. Blijf ook op de hoogte via Linkedin en bekijk onze actuele vacatures .

De ‘bouwer’ als kwaliteitsborger

Wie denkt dat de ‘bouwer’ één op één zijn kunstje kan doen als kwaliteitsborger heeft het mis. Aanvullende opleidingen zullen nodig zijn om als kwaliteitsborger aan het werk te kunnen.

Maar de grootste verandering is de mindset. Als kwaliteitsborger ‘keur’ je een bouwwerk, dat is wezenlijk anders dan ‘controle’.

Als kwaliteitsborger heb je als doel om bij oplevering vast te kunnen stellen dat het bouwwerk voldoet aan het Bouwbesluit (en goed en deugdelijk is). Met name de manier waarop dit wordt gedaan wijkt af van de huidige werkwijze. In de nieuwe situatie bevraag je de aannemer over zijn manier van kwaliteitsborging. Je toetst hoe groot de kans is dat je bij oplevering kunt vaststellen dat het bouwwerk voldoet aan het Bouwbesluit. Deze toets kan reden zijn om de aannemer te vragen extra onderbouwingen of uitwerkingen te geven bij zijn keuzes. Daarbij is: ”Zo doe ik het al 30 jaar.”, niet de juiste onderbouwing. De aannemer zal zijn verantwoordelijkheid meer moeten gaan dragen. Zolang hij deze verantwoordelijkheid niet zelf neemt heeft de kwaliteitsborger de taak om hen hierop te wijzen. Dat zal voor alle partijen wennen zijn.

Dit zijn de drie belangrijkste gevolgen voor de aannemer

Voordelen van de Wet kwaliteitsborging voor aannemers:

  • Fors lagere faalkosten door eerder ontdekken van non-conformiteit
  • Gegevens ontwerp niet meer vroegtijdig aanleveren bij gemeente
  • Mogelijk doorlooptijdverkorting vergunningsproces
  • Toetsen kwaliteitsborger afgestemd op bouwproces; efficiencyvoordeel
  • Extra set ogen werkt ‘disciplinerend’
  • Kennis inbreng kwaliteitsborger werkt kwaliteitsverhogend
  • Rapportage kwaliteitsborger ook bewijsvoering m.b.t. aansprakelijkheid

De gevolgen voor aannemers door de wet kwaliteitsborging zijn groot. De wet zorgt ervoor dat de werkwijze van veel aannemers drastisch aangepast moet worden. Daarbij wordt de aansprakelijkheid sterk vergroot. Niet direct iets om heel positief over te zijn zullen veel aannemers denken. Maar er zitten zeker grote voordelen aan Wkb. Hierbij een korte impressie van wat de gevolgen nu zijn voor de aannemer.

Kan ik je helpen?

Wil je meer informatie over de Wet kwaliteitsborging voor het Bouwen of wat ZiN Kwaliteitsborging voor je kan betekenen? Of wil je direct een offerte ontvangen voor een proefproject Wkb? Neem dan gerust contact op. Ik help je graag!

Ferry Kreeuseler: 0622987272

ferry@zinkb.nl

1. Mindset moet anders

De belangrijkste aanpassing die gedaan moet worden door aannemers zit hem in het feit dat niet vooraf (in de ontwerpfase) een uitspraak wordt gedaan over de kwaliteit van het bouwwerk maar pas achteraf, als het bouwwerk gereed is.

De impact hiervan is voor aannemers enorm. Doordat het peilmoment is verplaatst zullen aannemers voor start bouw moeten aantonen hoe de kwaliteit vastgelegd gaat worden en achteraf moeten ze kunnen aantonen dat het bouwwerk aan alle eisen voldoet.  Als de aannemer dit niet voldoende kan aantonen dan zal de kwaliteitsborger geen verklaring afgeven en kan het bouwwerk niet in gebruik worden genomen. Dit vraagt om een nieuwe aanpak tijdens de bouw.

2. Kwaliteitssysteem

De nieuwe aanpak voor aannemers bestaat voor een belangrijk gedeelte uit het bijhouden van een administratie in een kwaliteitssysteem. Alle (kritieke) stappen en keuzes die worden gemaakt zullen moeten worden vastgelegd. Als er tijdens de bouw wordt afgeweken van het plan dan moet bijvoorbeeld opnieuw worden aangetoond dat de gekozen oplossing voldoet aan het bouwbesluit.

Hoe beter het kwaliteitssysteem van de aannemer wordt bijgehouden, hoe minder de kwaliteitsborger nodig is. De kwaliteit van het eigen interne kwaliteitssysteem van u als aannemer heeft dus direct invloed op de tijd (en dus ook kosten) van de kwaliteitsborger.

3. Aansprakelijkheid en waarschuwingsplicht

Naast de veranderende manier van werken wordt ook de aansprakelijkheid van aannemers flink vergroot. Op dit moment is de aannemer meestal niet aansprakelijk voor gebreken die na het moment van oplevering worden ontdekt. Onder Wkb blijft de aannemer ook na oplevering verantwoordelijk. Dat is dus ook een belangrijke reden om het eigen kwaliteitssysteem in orde te hebben. Zolang de aannemer kan aantonen dat het werk naar behoren is gedaan dan kan de verantwoordelijkheid ook niet worden neergelegd bij de aannemer (de omgekeerde bewijslast).

Wkb houdt ook een vergroting van de waarschuwingsplicht van de aannemer in. De aannemer moet de opdrachtgever schriftelijk waarschuwen voor fouten in het ontwerp van het bouwplan.

Leren werken met KB: Proefprojecten draaien

Zo’n grote verandering in de werkwijze vraagt om een goed ‘inwerktraject’. Die mogelijkheden zijn er gelukkig voldoende. Overal in Nederland worden er al proefprojecten Wkb gedraaid met als doel: leren door te doen. Het zijn niet alleen de aannemers die moeten leren. Ook gemeenten en kwaliteitsborgers moeten leren. Vanaf 1 januari 2020 zijn gemeenten zelfs verplicht om 10% van de bouwprojecten onder een proefproject van de Wkb te draaien. Of gemeenten dat gaan redden is de vraag. Voor aannemers is het daarom goed om op tijd beginnen met deze ‘stof’. Als er te laat wordt begonnen met ‘leren’ dan kan de rekening heel hoog zijn.

Wat is een borgingsplan?

Het borgingsplan is het plan dat voorafgaande aan de bouw wordt vastgesteld door de kwaliteitsborger en wordt aangeleverd aan de gemeente door de bouwer. In het borgingsplan staan alle facetten beschreven die nodig zijn om het bouwwerk aan alle eisen van het Bouwbesluit te laten voldoen.

Belangrijk onderdeel van het borgingsplan is de risicobeoordeling. Maar ook het keuringsplan, audits (toezichtsplan) en een beoordeling van de interne kwaliteitsborging van de bouwer maken onderdeel uit van het borgingsplan. Als het hele borgingsplan met succes is voltooid kan de kwaliteitsborger de verklaring afgeven. Op basis van deze verklaring kan de gemeente toestemming geven om het gebouw in gebruik te nemen.

Wat is een risicobeoordeling?

De risicobeoordeling maakt onderdeel uit van het borgingsplan. De risicobeoordeling is een beoordeling van de bouwtechnische voorschriften uit het Bouwbesluit. Voor elk risico dat er is moeten één of meerdere maatregelen worden genomen. Deze maatregelen worden ‘beheersmaatregelen’ genoemd.

Door wie wordt het borgingsplan opgesteld?

Het borgingsplan wordt gezamenlijk opgesteld door kwaliteitsborger en bouwer. De kwaliteitsborger stelt het borgingsplan uiteindelijk vast maar verschillende delen van het plan kunnen zowel door bouwer als door de kwaliteitsborger worden gedaan. Hoe meer en hoe beter de bouwer de onderdelen uit het borgingsplan aanlevert hoe minder tijd de kwaliteitsborger bezig is om het borgingsplan compleet te maken en vast te stellen. De bouwer is dus voor een belangrijk gedeelte zelf verantwoordelijk voor hoe hoog de kosten van de kwaliteitsborger uiteindelijk zullen zijn. Als de bouwer zelf zorgt draagt voor bijvoorbeeld het aanleveren van een risicobeoordeling, keuringsplan en keuringsplanning dan kan de bouwer er zelf voor zorgen dat de kwaliteitsborger minder tijd nodig heeft bij het vaststellen van het borgingsplan.

Kan ik je helpen?

Wil je meer informatie over de Wet kwaliteitsborging voor het Bouwen of wat ZiN Kwaliteitsborging voor je kan betekenen? Of wil je direct een offerte ontvangen voor een proefproject Wkb? Neem dan gerust contact op. Ik help je graag!

Ferry Kreeuseler: 0622987272

ferry@zinkb.nl

Veelgestelde vragen / FAQ

We krijgen veel vragen binnen over Wkb van aannemers, gemeenten en bouwkundigen. Iedereen wil weten waar ze aan toe zijn. Hieronder een selectie van de meest gestelde vragen met de antwoorden erbij.

Wat is de Wet kwaliteitsborging? 

Wet kwaliteitsborging is een afgeleide van Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb). Het is een nieuwe wet die in 2022 in werking gaat treden. De wet moet zorgen voor betere bouwkwaliteit voor minder kosten. Twee belangrijke wijzigingen zijn dat bouwers meer verantwoordelijkheid krijgen en dat de kwaliteitsborging van bouwwerken verricht gaat worden door private organisaties (de kwaliteitsborger). Nu wordt dit nog door lokale overheden (gemeenten) gedaan.
Lees hier meer over Wkb >

Wat is Kwaliteitsborging in de bouw? 

Met kwaliteitsborging in de bouw wordt bedoeld het borgen van de kwaliteit van bouwwerken zodat het voldoet aan alle eisen van het Bouwbesluit 2012. Op dit moment wordt de kwaliteitsborging gedaan door gemeenten maar vanaf 2022 treedt de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen in werking (Wkb). Dan zijn private organisaties verantwoordelijk voor de kwaliteitsborging bouw. 
Lees hier meer over Wkb >

Wanneer is de inwerkingtreding van Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb)? 

De inwerkingtreding van de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) is 1 januari 2024. Vanaf dat moment geldt de Wkb voor de bouwwerken in die vallen onder gevolgklasse 1. Op dit moment is de verwachting dat gevolgklassen 2 en 3 in 2025 en 2026 zullen volgen.
Lees hier meer over Wkb>

Wat verandert er door de Wet kwaliteitsborging? 

De belangrijkste wijzigingen die veranderen door Wet kwaliteitsborging zijn: 
• Het bouwtoezicht verschuift naar de private sector (kwaliteitsborgers) in plaats van gemeenten nu. 
• Zonder goedkeuring van de kwaliteitsborger mogen bouwwerken niet in gebruik worden genomen. 
• Risico’s worden beperkt omdat deze eerder in kaart worden gebracht omdat kwaliteitsborgers eerder worden betrokken bij bouwprojecten. 
• Er kunnen makkelijker innovatieve werkwijzen en technologieën worden gebruikt omdat de markt zelf mag en kan zorgen voor de kwaliteitsborgingssystematiek (onder toezicht van de overheid). 
• Doordat bouwers ook na oplevering verantwoordelijk zijn voor de bouwwerken die door hen zijn gebouwd krijgen zij veel meer verantwoordelijkheid.
Lees hier meer over Wkb > 

Waarom wordt de Wet kwaliteitsborging ingevoerd? 

De Wet kwaliteitsborging (Wkb) wordt ingevoerd om de kwaliteit van bouwwerken in Nederland te vergroten met minder kosten. ZiN Kwaliteitsborging is ervan overtuigd dat dit met de nieuwe Wkb gaat lukken. 
 
Door Wkb komt er een betere stimulans is om kwalitatief beter te bouwen. Het is ook mogelijk voor marktpartijen om onder Wkb nieuwe slimme technologieën te bedenken en toe te passen. Op die manier blijft de wet ook in de toekomst geschikt.  
 
Lees hier meer over waarom de Wet kwaliteitsborging wordt ingevoerd >

Is de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen aangenomen door de Tweede Kamer en Eerste Kamer? 

Wet kwaliteitsborging voor het bouwen is aangenomen door de Tweede- en de Eerste kamer. Op dit moment worden de laatste details van de wet vastgesteld. Om alvast te leren werken met de nieuwe regelgeving kunnen er proefprojecten worden gedaan onder Wkb >

Wat is BRL5019? 

BRL5019 is een richtlijn om de kwaliteit in de bouw te toetsen en vast te stellen. BRL staat voor beoordelingsrichtlijn. Door het gebruik van deze richtlijn worden bouwwerken getoetst op het voldoen van een bouwwerk aan het Bouwbesluit 2012. De BRL5019 geldt als basis voor het instrument ‘KiK’ dat wordt gebruikt bij Wkb. 
Lees hier meer over Wkb >

Wat zijn gevolgklassen?

De Wkb wordt gefaseerd ingevoerd, de Wkb zal in eerste instantie alleen voor gevolgklasse 1 gelden.  Onder de Wkb worden de projecten in 3 gevolgklassen ingedeeld. Hoe groter de gevolgen van het falen van een bouwwerk en van het gebruik ervan, hoe zwaarder de eisen voor kwaliteitsborging en daarmee de gevolgklasse.
• Gevolgklasse 1: kans op beperkte persoonlijke gevolgen, als niet aan de bouwtechnische voorschriften wordt voldaan. Hierbij valt te denken aan grondgebonden woningen.
• Gevolgklasse 2: kans op persoonlijke gevolgen als niet aan de bouwtechnische voorschriften wordt voldaan. Hierbij valt te denken aan bibliotheken, gemeentehuizen, onderwijsgebouwen en woongebouwen tot 70 meter hoogte.
• Gevolgklasse 3: kans op aanzienlijke persoonlijke gevolgen als niet aan de bouwtechnische voorschriften wordt voldaan. Hieronder kunnen bouwwerken zoals metrostations, voetbalstadions, ziekenhuizen en gebouwen hoger dan 70 meter vallen.
Lees hier meer over Wkb >

Wat is de definitie van gevolgklasse 1?

De Wkb zal bij inwerkingtreding in eerste instantie alleen gelden voor bouwwerken vallend onder gevolgklasse 1:
·         Grondgebonden eengezinswoningen, inclusief nevenfuncties (garage, kantoor aan huis)
·         Woonboten
·         Vakantiewoningen
·         Bedrijfspanden van maximaal 2 bouwlagen, inclusief een klein kantoor / kantine
·         Kleine fiets- en voetgangersbruggen (niet over rijks- of provinciale wegen)
·         Overige bouwwerken geen gebouw zijnde tot maximaal 20 meter hoog (masten, antennes, etc.)
·         Verbouwingen van hiervoor genoemde bouwwerken vallen ook onder gevolgklasse 1 (voor zover niet vergunningvrij).
Vooralsnog vallen de volgende gevallen niet onder Wkb*:
·         Monumenten
·         Bouwwerken waarbij voor het gebruik een milieuvergunning nodig is
·         Bouwwerken waarbij voor het gebruik een vergunning of melding brandveilig gebruik nodig is
·         Bouwwerken waarbij er sprake is van een gelijkwaardige oplossing voor brand- of constructieve veiligheid
*Deze bouwwerken vallen – net als andere bouwwerken die niet voldoen aan gevolgklasse 1 – vooralsnog onder het bestaande regime van de gemeentelijke toetsing.
Lees hier meer over Wkb >

Wat is de definitie van een bouwlaag?

Een bouwlaag wordt niet gedefinieerd in het Bouwbesluit en voor de definitie van een bouwlaag kan deze helpdeskvraag worden geraadpleegd >

Kan ik als aannemer ook een proefproject Wkb doen? Wat moet ik daarvoor doen?

Dat kan zeker! Elke aannemer actief bij nieuwbouw of verbouw kan een proefproject Wkb doen. Lees hier verder >

Geldt Wkb ook voor mij?

Wkb geldt voor alle nieuwbouw en verbouw in Nederland (mits in gevolgklasse 1). Hierdoor heeft Wkb impact op alle aannemers, gemeenten en opdrachtgevers die opdracht geven voor het bouwen van het bouwwerken.

Ik ben nu bouw- en woningtoezichthouder of vergunningverlener bij een gemeente. Hoe word ik kwaliteitsborger?

Als bouwkundige bij een gemeente heb je al bovengemiddelde kennis van het Bouwbesluit 2012. Daarmee heb je een voorsprong op veel andere professionals. Om kwaliteitsborger te worden zijn er verschillende opleidingen in de ZiN Wkb Academy die kunnen worden gevolgd. ZiN begeleid professionals die actief zijn bij ZiN Kwaliteitsborging en ZiN Wabo volledig tot kwaliteitsborger.

Hoe kan ik er als gemeente voor zorgen dat er proefprojecten in mijn eigen gemeente gaan komen?

Voor gemeenten zijn er veel manieren om proefprojecten Wkb in de eigen gemeente te krijgen. Veel aannemers zijn zich niet bewust van de mogelijkheid om proefprojecten Wkb te doen dus zullen zij er ook niet snel naar vragen. Een eerste goede stap is dus om aannemers in de regio hierover te informeren. ZiN kan hierin helpen door workshops te geven of informatieavonden te organiseren.

Daarnaast kan ZiN helpen met het vinden van een proefproject. ZiN is zeer actief in ‘gemeenteland’ en ‘aannemerland’ en hierdoor goed in staat om ‘vraag en aanbod’ bij elkaar te brengen. Laat hier je gegevens achter als je door ons geholpen wil worden om een proefproject in je gemeente te krijgen.

Tenslotte kan er een financiële prikkel gegeven worden. Veel gemeenten geven korting op bouwleges (meestal 30%). Op die manier wordt een proefproject Wkb financieel nog interessanter voor aannemers.

Welke gevolgen heeft Wkb voor mij?

Wkb heeft voor iedereen in de bouw grote gevolgen. Lees meer over de gevolgen van Wkb voor aannemers, gemeenten en professionals.

Ik ben nu werkvoorbereider of projectleider. Hoe word ik kwaliteitsborger?

De meeste instrumenten hebben opleidingseisen en/of eisen aan de werkervaring. In de instrumenten kan je terugvinden waar jij aan moet voldoen om bepaalde werkzaamheden onder de Wkb te mogen uitvoeren. Op onze website hebben we de personele kwalificatie eisen van de BRL 5019, dat onderdeel is van het KiK instrument, opgenomen. Deze zijn hier te vinden.

De wet gaat pas in 2022 in, waarom moet ik als bouwer nu al proefprojecten doen?

Het werken onder de Wkb is echt substantieel anders dan dat je nu gewend bent. Een kwaliteitsborger heeft meer verplichtingen vanuit het gekozen instrument dan de gemeente nu heeft. Daardoor zal de toetsing en vastlegging van controles gedetailleerder zijn. Het is zaak om jouw kwaliteitssysteem zo in te richten, dat je 100%  voldoet aan deze manier van werken. Dit leren en afstemmen kan je beter doen met gerichte proefprojecten, dan straks met grote volumes als het verplicht is vanuit de wet.

Is het verplicht om de KiK cursus te volgen?

KiK is één van de instrumenten die nu voorlopig zijn toegelaten door de toelatingscommissie. KiK stelt de verplichting aan bouwplantoetsers om een tweedaagse training te volgen voordat je mag werken met het instrument. Vooralsnog geldt deze verplichting niet voor toezichthouders op de bouw. Binnen de ZiN Wkb Academy hebben wij de KiK curus opgenomen en wordt deze regelmatig in-house gegeven. Zie voor meer informatie de ZiN Wkb Academy.

Ik ben aangesloten bij SWK. Mag ik dan alleen projecten doen met het VKB instrument van SWK of mag ik ook een project doen met het KiK instrument?

Als SWK lid mag je gebruik maken van het instrument VKB van SWK maar dat is niet verplicht. Je kunt ook gebruik maken van KiK Komo.

Ik ben niet aangesloten bij SWK. Met welk instrument/welke instrumenten kan ik dan een project draaien?

Ook voor niet SWK deelnemers is het VKB beschikbaar voor proefprojecten. Je hoeft dus niet aangesloten te zijn om een project met dit instrument te doen.

Wanneer treden gevolgklassen 2 en 3 in werking?

Dat is nog niet bekend. In de eerste 3 jaar na invoering van de Wkb zal worden geëvalueerd of en zo ja met welke eventuele aanpassingen ook de rest van de bouwwerken onder de Wkb gaan vallen (gevolgklasse 2 en 3).

Voor welke instrumenten is ZiN KB gecertificeerd?

1) Verbeterde Kwaliteitsborging (VKB) van SWK
2) KOMO instrument Kwaliteitsborging (KiK) van Stichting KiK/KOMO

Hoe zit het met lopende projecten en Wkb?

Na inwerkingtreding van de Wkb vallen alle bouwwerken onder gevolgklasse 1 onder de Wkb. Zonder kwaliteitsborger is het dan niet meer mogelijk om een bouwwerk onder gevolgklasse 1 vergund te krijgen. In de Wkb wordt in artikel 8.3a het overgangsrecht geregeld dat lopende projecten niet vallen onder de Wkb. Wat betreft het moeten inschakelen van een kwaliteitsborger (gevolgklasse 1) zal de datum van aanvraag voor de omgevingsvergunning bepalend zijn. Aanvragen gedaan voor invoering van de Wkb vallen – inclusief eventueel bezwaar en beroep – onder het oude recht.

Welke stappen worden doorlopen tijdens een proefproject?

Stichting IBK heeft hierover een overzichtelijk document gedeeld. Deze is hier te downloaden.

Is bouwen onder Wkb duur?

Het is met stip de nummer één vraag die leeft in de markt. Natuurlijk zorgt de inzet van de kwaliteitsborger voor extra kosten. Vaak wordt hierdoor de conclusie getrokken dat Wkb daarom duurder is dan de huidige manier van bouwen. Dit hoeft echter niet zo te zijn. Het feit dat een kwaliteitsborger vanaf de zijlijn  toekijkt en zeer gedetailleerd de vastlegging van de kwaliteit borgt, zorgt er vaak voor dat de kwaliteit omhoog gaat. Met de verhoging van deze kwaliteit zien we ook vaak een reductie van de faalkosten. Door een relatief kleine reductie van de faalkosten kunnen vaak enorme bedragen worden bespaard. Hierdoor vallen de bouwkosten in zijn geheel lager uit.

In 2016 heeft ZiN hier al een artikel over geschreven. In 2019 schatte de bouwsector zelf de faalkosten op 5%. Als 30% van de faalkosten kan worden bespaard dan is dat dus 1,5% van de complete bouwsom. Daar kan heel goed de kwaliteitsborger van worden betaald. Veel ervaringsdeskundigen verwachten zelfs dat het dubbele van deze cijfers goed haalbaar is. Bovendien hebben we nog niet gerekend met de lagere bouwleges. Hierdoor zal de uitkomst nog positiever worden.

Wat is de betekenis van kwaliteitsborging voor het bouwen? 

Met kwaliteitsborging voor het bouwen wordt gedoeld op de nieuwe Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb). De betekenis van kwaliteitsborging voor het bouwen is dus Wkb. 
Lees hier meer over Wkb >

Wat houdt de Wet kwaliteitsborging in?

Met Wet kwaliteitsborging wordt bedoeld de nieuwe Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb). De Wet kwaliteitsborging houdt in dat bouwers meer verantwoordelijkheid krijgen en het bouwtoezicht wordt door private partijen zal worden uitgevoerd (de zogenaamde ‘Kwaliteitsborgers’). Uiteindelijk zorgt het voor verbeterde kwaliteit in de bouw en lagere kosten. Lees hier meer over Wkb >

Wat is de Wkb wet?

Wkb wet staat voor Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb). Wkb is een nieuwe wet die met ingang van 2022 in werking treedt. Het moet gaan zorgen voor verbeterde kwaliteit en lagere kosten in de bouw. Lees hier meer over Wkb >

Wat is de wet private kwaliteitsborging?

Wet private kwaliteitsborging wordt soms gebruikt als naam voor Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb). De nieuwe wet moet gaan zorgen voor een hogere bouwkwaliteit en ook lagere kosten. Lees hier meer over Wkb >

Hoe weet ik welk instrument kwaliteitsborging het beste bij mij past?

De keuze van een instrument is sterk afhankelijk van het te bouwen bouwwerk en de kwaliteitsprocessen die de aannemer zelf hanteert. Lees hier alles over instrumenten kwaliteitsborging en hoe je het beste een keuze kan maken. .

Kan ik je helpen?

Wil je meer informatie over de Wet kwaliteitsborging voor het Bouwen of wat ZiN Kwaliteitsborging voor je kan betekenen? Of wil je direct een offerte ontvangen voor een proefproject Wkb? Neem dan gerust contact op. Ik help je graag!

Ferry Kreeuseler: 0622987272

ferry@zinkb.nl