Kwaliteitsborger bouw 

Een Kwaliteitsborger (of kwaliteitsborger bouw) is één van de actoren in de nieuwe Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb). Een kwaliteitsborger is een private partij die toeziet op de kwaliteit van een bouwwerk. Dat kunnen bouwwerkzaamheden zijn bij nieuwbouw, verbouw of renovatie. Samen met de opdrachtgever, de bouwer en de gemeente borgen kwaliteitsborgers de kwaliteit van deze bouwwerken. Kwaliteitsborgers zijn onpartijdig en onafhankelijk. ZiN Kwaliteitsborging is de eerste kwaliteitsborger van Nederland gecertificeerd voor 2 instrumenten. Lees hier alles over alle instrumenten en hoe ZiN jou bij de keuze van een instrument kan helpen.

Ben je op zoek naar een gecertificeerde & ervaren kwaliteitsborger voor een (proef)project?

ZiN Kwaliteitsborging doet proefprojecten Wkb in heel NL. Zo kan iedereen straks klaar zijn voor Wkb! ZiN is actief sinds 2016. 100% onafhankelijk en als enige kwaliteitsborger voor meerdere instrumenten gecertificeerd. Kan ik je ergens mee helpen? Neem gerust contact met mij op.

Private kwaliteitsborger

Omdat een kwaliteitsborger een private partij is in het nieuwe stelsel van kwaliteitsborging in de bouw worden kwaliteitsborgers ook wel ‘private kwaliteitsborgers’ genoemd.

Zo werkt een kwaliteitsborger

De kwaliteitsborger gaat te werk volgens een vastgestelde werkwijze. Deze werkwijze is vastgelegd in een ‘instrument’. Deze werkwijze is veel intensiever en grondiger dan de huidige manier van bouwtoezicht. Bovendien is het voor iedereen veel duidelijker wat er precies wordt gedaan.

Het doel is om na de bouw een verklaring te geven dat er een ‘gerechtvaardigd vertrouwen bestaat dat het gerealiseerde bouwwerk voldoet aan het Bouwbesluit 2012’.

Om dit doel te bereiken werkt een kwaliteitsborger met een risicoanalyse en een borgingsplan. In de risicoanalyse legt de kwaliteitsborger vast waar de risico’s van het bouwwerk zitten ten opzichte van de eisen in het bouwbesluit. Aan de hand hiervan wordt er een borgingsplan opgesteld. Hierin staat welke maatregelen er genomen dienen te worden om de gestelde risico’s te mitigeren. Uiteindelijk wordt de vertaalslag gemaakt naar keurlijsten die worden toegepast. Tijdens de bouw worden deze punten op voorgestelde wijze vastgelegd. Voornamelijk door de aannemer zelf, maar in een aantal gevallen doet de kwaliteitsborger dit zelf.

Een veel gestelde misvatting is dat de kwaliteitsborger altijd de risicoanalyse en het borgingsplan maakt. Dit is echter niet verplicht en in onze ogen ook niet een gewenste eindsituatie. De aannemer is zelf zeer goed in staat om een risicoanalyse te maken en een bijbehorend borgingsplan. Naar mate men meer projecten met een kwaliteitsborger heeft gewerkt, zal men steeds beter in staat zijn een goede risicoanalyse en borgingplan op te stellen. Wel zal de kwaliteitsborger deze altijd moeten verifiëren. De kwaliteitsborger is eindverantwoordelijk en ook als enige in staat om de risicoanalyse en het borgingsplan goed te keuren conform het gebruikte instrument.

Uiteindelijk vormen de risicoanalyse, het borgingsplan en alle vastgelegde controlepunten de basis voor de kwaliteitsborger om een verklaring af te geven. Uiteraard is de intentie om een verklaring af te geven die stelt dat er een gerechtvaardigd vertrouwen is dat het bouwwerk voldoet aan het bouwbesluit. Indien dit niet zo is, zal deze verklaring niet gegeven worden. In dat geval wordt er een verklaring afgegeven dat het niet voldoet aan het bouwbesluit, met daarbij een opsomming van de reden(en) waarom de verklaring niet gegeven kan worden.

Instrumenten voor kwaliteitsborgers

Kwaliteitsborgers moeten gecertificeerd zijn voor een instrument of meerdere instrumenten om als Kwaliteitsborger te kunnen optreden. Wat is zo’n instrument precies?

Het instrument is een vastgestelde werkwijze. Het bepaalt op welke manier er toezicht is op de kwaliteit van het bouwwerk. Het is gebaseerd op risicogestuurd werken. Zo is voor complexe bouwwerken een ander niveau van kwaliteitsborging nodig dan bij bouwwerken waarbij de risico’s veel lager liggen. 

Instrumenten kunnen door marktpartijen zelf worden ontwikkeld. Er kunnen daarom slimme initiatieven ontstaan om de kwaliteit op een andere manier te borgen. Hierdoor ontstaat er een prikkel om enerzijds beter te bouwen en anderzijds slimmer en efficiënter de kwaliteit te borgen.

Nadat het instrument is ontwikkeld wordt het getoetst door de toelatingscommissie en kunnen Kwaliteitsborgers zich specialiseren in die werkwijze (dat instrument) door zich hiervoor te certificeren. Zie ook ‘De toelatingscommissie’ op pagina Wet kwaliteitsborging.

Welke instrumenten kunnen kwaliteitsborgers gebruiken? 

Er zijn verschillende instrumenten die zijn goedgekeurd en die door Kwaliteitsborgers kunnen worden gebruikt. Dat zijn:

  • KiK (KOMO instrument voor Kwaliteitsborging)
  • TIS (Technical Inspection Service)
  • VKB (Verbeterde Kwaliteitsborging, SWK)
  • WKI (Woningborg Kwaliteitsborging Instrument)

ZiN Kwaliteitsborging is als eerste Kwaliteitsborger gecertificeerd voor twee instrumenten, namelijk KiK en VKB. 

Ben je op zoek naar een gecertificeerde & ervaren kwaliteitsborger voor een (proef)project?

ZiN Kwaliteitsborging doet proefprojecten Wkb in heel NL. Zo kan iedereen straks klaar zijn voor Wkb! ZiN is actief sinds 2016. 100% onafhankelijk en als enige kwaliteitsborger voor meerdere instrumenten gecertificeerd. Kan ik je ergens mee helpen? Neem gerust contact met mij op.

Wanneer en door wie wordt een kwaliteitsborger aangesteld?

Een kwaliteitsborger wordt aangesteld door de opdrachtgever van een te bouwen bouwwerk of door de aannemer. Dit moet zijn gebeurd voordat er is gestart met de bouwwerkzaamheden. Maar om het beste resultaat te behalen moet een kwaliteitsborger veel eerder worden betrokken. Dit kan zelfs al in de ontwerpfase.

Gecertificeerde kwaliteitsborger

Een gecertificeerd kwaliteitsborger is een kwaliteitsborger die toestemming heeft om één van de goedgekeurde instrumenten te werken. ZiN Kwaliteitsborging is op dit moment de enige kwaliteitsborger die voor meer dan één instrument gecertificeerd is.

Kwaliteitsborgers zijn onafhankelijk

Kwaliteitsborgers moeten volledig onafhankelijk zijn. Kwaliteitsborgers moeten zonder beïnvloeding van anderen tot een eigen oordeel kunnen komen, of een bouwwerk aan de vastgestelde bouwtechnische eisen voldoet. 

Het is daarbij niet toegestaan dat een kwaliteitsborger een directe relatie heeft met het bouwwerk waar toezicht op wordt gehouden. Een kwaliteitsborger mag ook geen financiële banden hebben met partijen die betrokkenen zijn bij het bouwen van het bouwwerk en de verdere uitbating ervan.

ZiN Kwaliteitsborging is volledig onafhankelijk. Naast de gestelde wettelijke eisen heeft ZiN ook geen enkel belang in een eventuele verzekerbaarheid bouwwerken. 

Kwaliteit van kwaliteitsborger goed geborgd

Ook de kwaliteit van de kwaliteitsborger moet worden gecontroleerd. Niet alleen vooraf, maar ook tijdens en na de bouw worden kwaliteitsborgers uitgebreid gecontroleerd. 

Dat begint al voor er gewerkt mag worden met het instrument. Voordat met het instrument kan worden gewerkt wordt getoetst of een kwaliteitsborger wel over voldoende kennis, kunde en capaciteit beschikt om het instrument te gebruiken. 

Aangetoond moet worden dat de medewerkers over voldoende theoretische kennis en ervaring beschikken. Dit wordt per functie en categorie vastgesteld. De nieuwe eisen zijn een stuk strenger dan de eisen zoals die op dit moment bij bouwtoezicht gelden. Naast de capaciteiten van de medewerkers moet worden aangetoond of de interne organisatie voldoende is uitgerust om de werkzaamheden te kunnen doen. Zo wordt er gekeken naar werkwijzen (protocollen) en ook naar software en de manier hoe dit in de organisatie is ingebed. Alleen als dit allemaal in orde is krijgt de kwaliteitsborger een certificering.

Vervolgens wordt elk jaar grondig onderzoek gedaan (door middel van grondige audits) of de certificering behouden mag blijven. Naast de certificering en de audits worden één op de tien projecten steekproefsgewijs gecontroleerd door de instrumenthouder. Ook de toelatingsorganisatie kan steekproeven doen.

Voor welke bouwwerken moet een kwaliteitsborger worden ingezet?

Vanaf 1 januari 2024 moeten kwaliteitsborgers worden ingezet bij bouw, verbouw of renovatiewerkzaamheden die vallen in gevolgklasse 1. Onder gevolgklasse 1 vallen kleinere bouwwerken. Verwacht wordt dat voor grotere bouwwerken in 2025 en 2026 een kwaliteitsborger moet worden ingeschakeld.

Publicatie Zware eisen aan kwaliteitsborger

Kwaliteitsborger word je niet zomaar. Sterker nog: voor zzp’ers is het bijna onmogelijk om gecertificeerde kwaliteitsborger te worden. “Maar je kunt als zzp’er wel onder de paraplu van een kwaliteitsborger werkzaamheden uitvoeren”, zegt Ruud Verhagen, voormalig directeur van ZiN Kwaliteitsborging BV. Hij legt in een gesprek uit waar je als kwaliteitsborger allemaal mee te maken krijgt. En dat is meer dan menigeen denkt.

Als je ziet hoe streng de instrumenten zijn, dan kan het niet anders dan dat de kwaliteit omhoog gaat”

Ruud Verhagen

Hoe word je kwaliteitsborger?

Kwaliteitsborger word je bij ZiN. Professionals die beschikken over een bouwkundige opleiding (het liefst HBO maar MBO kan in sommige gevallen ook) kunnen de opleiding ‘Kwaliteitsborging Toezicht’ of ‘Kwaliteitsborging algemene bouwplantoetsing’ volgen. Na het behalen van deze cursus mag je als kwaliteitsborger aan de slag bij een kwaliteitsborger. Kijk ook hier voor een overzicht en stroomschema’s van opleidingen om kwaliteitsborger te worden. Kijk hier voor actuele vacatures kwaliteitsborging. 

Kwaliteitsborger als zelfstandige

Zelfstandigen (ZZP’ers) kunnen zeker werken als kwaliteitsborger. Voor hen is de ZiN Coöperatie opgericht. Hierdoor is het mogelijk kwaliteitsborger te worden en tegelijkertijd zelfstandig te blijven. Lees hier verder.

Ben je op zoek naar een gecertificeerde & ervaren kwaliteitsborger voor een (proef)project?

ZiN Kwaliteitsborging doet proefprojecten Wkb in heel NL. Zo kan iedereen straks klaar zijn voor Wkb! ZiN is actief sinds 2016. 100% onafhankelijk en als enige kwaliteitsborger voor meerdere instrumenten gecertificeerd. Kan ik je ergens mee helpen? Neem gerust contact met mij op.